Menü
Hesabım
Şifremi Unuttum
Sepetim
29 Ekim: Karar Cumhuriyet
30.10.2025

29 Ekim: Karar Cumhuriyet

Cumhuriyet Bayramı, 29 Ekim 1923 tarihinde TBMM’nin Türkiye’nin yönetim biçimini cumhuriyet olarak ilan ettiği ve Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk Cumhurbaşkanı seçildiği tarihi işaret eder. Bu karar, “egemenlik kime aittir?” sorusunu tartışmaya yer bırakmadan millete bağladı. 1925’ten beri 29 Ekim resmî bayramdır; her yıl bir takvim yaprağı değil, ortak bir hafıza tazelenir.

 

Öncesinde tablo nettir: I. Dünya Savaşı (1914-1918) bitti, Mondros (30 Ekim 1918) imzalandı, ordu dağıtıldı, İstanbul 16 Mart 1920’de resmen işgal edildi. Cevap gecikmedi; Türk Kurtuluş Savaşı (1919-1922) başladı. Siyasi zemin üç adımda kuruldu: Amasya (22 Haziran 1919) temel ilkeleri söyledi; Erzurum (23 Temmuz-7 Ağustos 1919) ve Sivas (4-11 Eylül 1919) bu ilkeleri ülke ölçüsünde kabul ettirdi. TBMM 23 Nisan 1920’de Ankara’da açıldı ve kararlar buradan alındı.

 

Mücadele en yoğun hâliyle Batı Cephesinde görüldü. I. İnönü (6-11 Ocak 1921) ve II. İnönü (23-31 Mart 1921) ilerlemeyi kesti; Sakarya (23 Ağustos-13 Eylül 1921) dengeleri çevirdi; Büyük Taarruz (26-30 Ağustos 1922) ve Dumlupınar (30 Ağustos 1922) son noktayı koydu; İzmir 9 Eylül 1922’de alındı. Doğu Cephesinde Kâzım Karabekir Paşa komutasındaki operasyon Gümrü (3 Aralık 1920) ile netice verdi; Moskova (16 Mart 1921) ve Kars (13 Ekim 1921) antlaşmalarıyla sınır yerini buldu. Güney Cephesinde Fransız birliklerine karşı Kuvâ-yi Milliye omurgalı direniş Ankara Anlaşması (20 Ekim 1921) ile bitti. Bu dönemde Mustafa Kemal stratejiyi kuran ve Başkomutan olarak yöneten isimdi; İsmet İnönü Batı Cephesi Komutanı olarak yükü taşıdı; Fevzi Çakmak Genelkurmay Başkanı sıfatıyla plan ve koordinasyonu sağladı. İstanbul ve Boğazlar üzerindeki denetim sürse de, ülkenin geleceği Ankara’da çizildi.

 

Savaşın ardından masa devreye girdi. Mudanya (11 Ekim 1922) ile ateşkes yapıldı; 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı; Lozan (24 Temmuz 1923) ile Türkiye uluslararası hukukta yerini aldı; Ankara 13 Ekim 1923’te başkent oldu; 29 Ekim 1923’te cumhuriyet ilan edildi. Lozan görüşmelerinde heyet başkanı İsmet İnönü idi; sahada kazanılanlar diplomasiyle kalıcı hâle getirildi.

 

O günlerin dış beklentisi çoğu yerde “vesayetli” bir çözüme işaret ediyordu. Toplumun beklentisi ise açık ve yalındı: bağımsızlık, adil bir hukuk düzeni, öngörülebilir yönetim. Atatürk’ün cumhuriyet tasarımı, gücü Meclis ve seçim ilkelerine bağladı; yönetimi kişilere değil kurumlara dayandırdı. Bu yüzden cumhuriyet yalnızca bir rejim adı değil, vatandaş ile devlet arasındaki ilişkinin sade bir tarifi oldu. İnsanlar bu tarife güvendi; ortaya çıkan düzen günlük hayata hızla yerleşti.

 

Bugün 29 Ekim’i kutlarken, sahadaki emekle masadaki aklın aynı hedefe çalıştığını görürüz. Sakarya’nın 21 gün sürmesi, pes etmeyen bir nefesi hatırlatır; Ankara’nın başkent oluşu (13 Ekim 1923), “merkez neredeyse devlet orada nefes alır” düşüncesinin pratik karşılığıdır. Cumhuriyet Bayramı, bu yüzden yalnızca geçmişi anmak değil; birlikte karar verme kültürünü diri tutmaktır.

Blog Son Eklenenler
10 Kasım: Atatürk’ün Son Yıllarının Gündemi
10 Kasım: Atatürk’ün Son Yıllarının Gündemi

Genel Kültür

Cumhuriyet’in kurucu lideri 1930’ların ikinci yarısında, sağlığı giderek zorlaşsa da ülkenin ritmini belirlemeye devam etti. Bugün 10 Kasım’da, kalıplaşmış cümlelere sığınmadan, 1935-1938 arasında nelerin değiştiğini; neleri bitirdiğini, neleri başlattığını ve hangilerinin ömrü yetmediği için yarım kaldığını hatırlayalım.

Devamını Oku
07.11.2025
29 Ekim: Karar Cumhuriyet
29 Ekim: Karar Cumhuriyet

Genel Kültür

Cumhuriyet Bayramı, 29 Ekim 1923 tarihinde TBMM’nin Türkiye’nin yönetim biçimini cumhuriyet olarak ilan ettiği ve Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk Cumhurbaşkanı seçildiği tarihi işaret eder. Bu karar, “egemenlik kime aittir?” sorusunu tartışmaya yer bırakmadan millete bağladı. 1925’ten beri 29 Ekim resmî bayramdır; her yıl bir takvim yaprağı değil, ortak bir hafıza tazelenir.

Devamını Oku
30.10.2025
Hologram Konserler: Geçmişin Efsanelerini Sahneye Geri Getiren Teknoloji
Hologram Konserler: Geçmişin Efsanelerini Sahneye Geri Getiren Teknoloji

Genel Kültür

Işıklar kısılır, sahnenin üzerinde ince bir sis dolaşır ve bir an sonra yıllardır görmediğimiz bir efsane karşımızdadır. Alkışlar yükselirken herkes aynı soruyu düşünür: “Bu nasıl mümkün?” Hologram konserler, nostaljiyi güncel teknolojiyle bir araya getirerek tam da bu duyguyu hedefliyor: sahiciye çok yakın bir sahne varlığı, üstüne sinema kalitesinde hikâye anlatımı.

Devamını Oku
24.10.2025
Ses Kartı Seçmek İçin 3 Soru: Gecikme mi, Preamplar mı, Giriş-Çıkış mı?
Ses Kartı Seçmek İçin 3 Soru: Gecikme mi, Preamplar mı, Giriş-Çıkış mı?

Ses Kartı

Ses kartı (audio interface), mikrofon/enstrümanlardan gelen analog sinyali dijitale; bilgisayardan çıkan dijital sinyali de analoga çeviren merkez birimdir. Kayıt kalitesini artırır, uygun bağlantıları sağlar ve izleme (monitoring) akışını stabil tutar.  

Devamını Oku
17.10.2025
10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü
10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü

Genel Kültür

Ruh sağlığı, görünmez yaralarımızın sesi; insan olmanın temel bir parçasıdır. Her yıl 10 Ekim’de kutlanan Dünya Ruh Sağlığı Günü, bu görünmez alanı görünür kılmak, farkındalık yaratmak ve sessiz mücadelelere ışık tutmak için düzenlenir. Zihinsel sağlık, fiziksel sağlık kadar hayati bir unsurdur; çünkü duygularımızı, düşüncelerimizi ve davranışlarımızı şekillendirir. Ancak çoğu zaman “görünmediği” için ihmal edilir. Bu özel gün, işte tam da o sessizliği kırmak için var.

Devamını Oku
10.10.2025
SSL Revival 4000: Efsane Ton, Tek Kanal
SSL Revival 4000: Efsane Ton, Tek Kanal

Genel Kültür

Solid State Logic, 4000 serisiyle modern stüdyo sesinin ölçüsünü belirledi. “4K” mirası; vurucu transiyentler, net orta bölge ve kararlı “glue” hissiyle bugün hâlâ profesyonel referans.  

Devamını Oku
03.10.2025
Bir Mikrofonun Kaderi: Dünyaca Ünlü Kayıtlara Girmiş Modeller
Bir Mikrofonun Kaderi: Dünyaca Ünlü Kayıtlara Girmiş Modeller

Mikrofon

Müzik tarihinin en unutulmaz kayıtlarını düşündüğümüzde çoğu zaman sanatçıların sesine, bestelerine ya da sahnedeki enerjilerine odaklanırız. Oysa bu seslerin dünyaya ulaşmasında mikrofonların rolü büyüktür. Bazı mikrofonlar öyle ikonik hale gelmiştir ki, adları neredeyse şarkılarla birlikte anılır. İşte müzik tarihine damgasını vurmuş ve yıllar geçse de efsaneleşmiş kayıtlarda kullanılan mikrofonlardan bazıları.

Devamını Oku
26.09.2025
Sahne Arkasında Asla Konuşulmayan Ses Mühendisliği Sırları
Sahne Arkasında Asla Konuşulmayan Ses Mühendisliği Sırları

Genel Kültür

  Ses mühendisliği; duyguyu, mekânı ve zamanı sese çeviren görünmez bir mimarlık. Müzik kaydından canlı konsere, filmden tiyatroya kadar her yerde sesin “anlamlı” ve “kontrollü” duyulmasını sağlar. İşin özü; doğru kaydetmek, doğru duymak ve doğru karar vermektir. Kulağını eğiten herkes bu yola girebilir: konservatuvar ya da müzik teknolojileri bölümü bir avantajdır ama şart değildir. Stüdyolarda asistanlık, sahnede teknisyenlik, evde kurulan küçük bir çalışma alanı, çevrimiçi kurslar ve bolca pratik—mesleğin gerçek okuludur.

Devamını Oku
19.09.2025