Menü
Hesabım
Şifremi Unuttum
Sepetim
Doğru Mikrofon Kullanımı: Profesyonel İpuçları ve Tavsiyeler
02.08.2024

Doğru Mikrofon Kullanımı: Profesyonel İpuçları ve Tavsiyeler

 

 Mikrofonumuz ne kadar kaliteli ve ne kadar pahalı olursa olsun yanlış ve eksik kullanımda kulağa hoş gelmeyen kayıtlar duyarız.

Uygun mikrofon tekniğini, neden önemli olduğunu ve nasıl elde edileceğini bu yazımızda paylaşacağız.

 

Doğru Mikrofon Seçimi Nasıl Yapılır?

 

Öncelikle ne yapmak istediğimizi bilmemiz gerekir.  Bu bir enstrüman kaydı mı yoksa vokal kaydı mı olacak? Enstrüman kaydı olacaksa hangi enstrüman? Ve buna en uygun mikrofon ne olmalı gibi noktaları netleştirmemiz gerekir.

 

Mikrofon Türleri ve Kullanım Alanları

 

Tüm mikrofonlar benzer şekilde çalışır. Havadaki ses titreşimlerine yanıt veren bir diyafram vardır. Bu titreşim, bir ses üretmek için yükseltilmiş bir elektrik sinyaline dönüştürülür.

Üç ana mikrofon türü vardır. Dinamik, kondenser ve şerit.

 

Dinamik mikrofonlar; genellikle davul veya gitar gibi daha yakın kayıt amaçları için kullanılır. Sesleri genellikle orta menzilli odaklıdır. Daha yüksek SPL’ler ile başa çıkabilir. Konserlerde, canlı performanslarda, DJ setlerinde ve genel olarak yüksek ses seviyelerinin bulunduğu ortamlarda idealdir.

 

Kondenser mikrofonlar; ses titreşimlerine daha duyarlıdır. Dinamik mikrofonlardan daha yüksek bir frekans tepkisine ve dinamik aralığa sahiptirler. Kondenser mikrofonların çalışması için fantom gücü adı verilen bir güç kaynağı gerekir. Bu kapsülü güçlendirmek için gereklidir.

 

Şerit mikrofonlar; daha yumuşak ve daha incedirler. Genellikle kondansatör mikrofonlarının vurgulanan üst frekanslarına sahip olmazlar ve dinamik mikrofonların aksine SPL değişikliklerine daha çok duyarlıdırlar. Genellikle geleneksel bir teknolojiye sahip olurlar ve bazı modeller vintage ses arayan profesyoneller için tercih edilir.

 

Mikrofon Yerleştirme Teknikleri

 

Kullanım durumunuza bağlı olarak kayıtlarınızda değişikliklere sebep olabilirsiniz. Bu kaliteli bir mikrofon kullanıyor olsanız bile istemediğiniz bir kayıt almanızla sonuçlanacaktır.

 

Mikrofona yakın konuşmak daha fazla sesin patlamasına sebep olur. Patlayan sesler, odaklanmamış hava üfleyen seslerdir. En yaygın patlayan sesler P ve B harfleridir. Bunun önüne geçmek için mikrofona belli bir açıyla örneğin 45 dereceden daha az bir açıyla konuşun. Alternatif olarak pop filtre veya rüzgarlık kullanabilirsiniz.

Bir çok mikrofonun yerleşik pop filtreleri bulunur. Bulunmayan modeller için bir tane satın alabilirsiniz. Pop filtre veya rüzgarlık patlayan sesleri önler.

Mikrofon standı kullanın; bir podcast için masa tripodu veya canlı performanslar için sahne standı uygun olacaktır. Eğer bir standınız yoksa kayıt alırken mikrofonunuzu tutun.

Ancak kayıt alırken stabilite ve sabitlik önemli bir nokta olduğu için masa standı veya ayaklı bir stand edinmeniz sağlıklı olacaktır. Bu özellikle hassas mikrofonlar için önemlidir.

Çeşitli mikrofon stantları, farklı yüksekliklerde ve açılarda ayarlanabilir, bu da farklı enstrümanlar ve vokal stilleri için uygun pozisyonlamayı mümkün kılar.

Mikrofonun ideal pozisyonda yerleştirilmesi, sesin en iyi şekilde yakalanmasına yardımcı olur ve akustik olarak optimize edilmiş bir kayıt sağlar.

 

 

Mikrofon Ayarları ve Ses Kalitesi Nasıl İyileştirilir?

 

Mikrofonunuzda yapacağınız ayarlamalar sizin de yapmak istediğiniz iş doğrultusunda ilerlemelidir. Spesifik olarak herkes tarafından doğru kabul edilen ayarlar bulunmasa da kayıtlarınızı iyileştirebilmeniz adına bazı noktalara değineceğiz. Her programda, sesi izlemek için kullanabileceğiniz bir desibel metre bulunur. Ses dinleyerek kontrol sağlamayı deneyin.

 

Desibel metre tam dolu görünüyorsa kayıt genellikle bozulmuş olur ve dinlemesi hoş olmayabilir. Eğer desibel metre düşük seviyede kalıyorsa, kayıt muhtemelen çok yumuşak veya yetersiz olacaktır.

Ses kesilmesi (Clipping), desibel seviyesinin çok yüksek, 0 dB’nin üzerinde olması durumunda meydana gelir. Bu sesin bozulmasına sebep olur ve bozulmuş kayıtlar genellikle düzeltilemez.

 

Dijital bir mikrofon kullanıyorsanız, desibel seviyesini -6 ile -12 dB arasında ayarlayın. Kazancı değiştirmek için mikrofonunuzdaki düğmeyi kullanabilirsiniz. Analog bir mikrofon kullanıyorsanız, preamfi kullanın. Gain düğmesini bularak -8 ile -12 dB arasında ayarlayın.

 

Doğru ayar yaptığınız kayıt türüne göre değişir. Vokal veya enstrüman kaydı arasında farklar vardır. Eğer vokal kaydı yapıyorsanız -6 dB gibi yüksek bir ayar yeterli olacaktır. Eğer yüksek sesli bir enstrüman çalıyorsanız, kesilmeden kaçınmak için kazancı daha düşük ayarlamanız gerekecektir.

 

Analog mikrofonlar kendi kazanç kontrolüne sahip olmadığından, ses alabilmek için başka bir cihaza bağlanmaları gerekir. Bir preamfi, mikrofonun sinyalini alır ve sesi daha yüksek hale getirecek şekilde güçlendirir. Mikrofonu bağladıktan sonra düzenleme yapabilirsiniz.

 

Kazancı -8 ile -12 dB arasında ayarlayabilirsiniz. Ardından bir kayıt alın ve dinleyin. Eğer kayıt yetersiz geliyorsa, ses seviyesini artırmak için kazancı biraz yükseltin. Ancak, ses çok yüksek olduğunda bozulacağı için dikkatli olun.

 

 

Mikrofon bakım ve temizlik önerileri

 

Bir mikrofon çok farklı şekillerde kullanılır ve sık sık el değiştirir. Bu durumlarda tükürük, ter ve cilt mikrofon ve kablolar üzerinde izler bırakır. Peki mikrofonlarımızı nasıl temiz tutabiliriz?

 

Mikrofon türlerini göz önünde bulundurarak nasıl temizleyebileceğimize bakalım;

 

Çoğu el tipi mikrofonun çıkarılabilir metal ızgarası vardır. Izgarayı mikrofonun üzerinden gevşetin. Izgaranın içindeki köpük insertini çıkartın. Metal ızgarayı %70 izopropil alkol çözeltisine sıkarak veya batırarak temizleyin. Izgaradaki kir, ruj vb. temizlemek için fırça kullanın. Köpük insertini sabun veya sıcak su ile yıkayın. Mikrofonun gövdesini dezenfekte edici bir temizleme bezi veya alkolle ıslatılmış bir bezle silin. Yıkanan bileşenleri kurutun. Hava ile kurumasını beklemeniz sağlıklı olacaktır. Ardından bileşenleri yeniden birleştirin.

 

Kondansatör mikrofon temizlemek, daha az sökülebilir ızgaraya sahip olmaları ve elektronik olarak çok daha hassas olmaları nedeniyle daha zorlu bir iştir. Bu yüzden, kondansatör mikrofonu temizlerken dikkatli olmak önemlidir. Kuru, yumuşak bir diş fırçası kullanarak ızgarayı nazikçe fırçalayın. Mikrofonun ızgaradan uzaklaşacak şekilde aşağıya dönük olmasına dikkat edin. Kir veya pisliği ızgaradan geçirip mikrofona itmemeye özen gösterin. Mikrofonun gövdesini temizlemek için dezenfektan bir mendil kullanabilirsiniz.

Bu yazımızda sizlerle mikrofonları hangi özelliklerini göz önünde bulundurarak seçebileceğimize, stüdyomuza nasıl yerleştireceğimize, kayıt esnasında hangi ayarları yapmamızın sağlıklı olacağına ve son olarak bakımını nasıl sağlayabileceğimize değindik.

İyi ve kaliteli kayıtlar alabilmemiz için her zaman en pahalı veya en kaliteli ürünleri tercih etmemiz gerekmiyor. Doğru kaynaklardan bilgiler edinerek ve gerekli ayarlamaları yaparak, orta düzey ürünlerle de duymak istediğiniz kayıtları elde edebilirsiniz.

Mikrofonlarla alakalı diğer yazılarımıza göz atmak isterseniz aşağıdaki linkleri ziyaret edebilirsiniz.

Blog Son Eklenenler
Asimetrik, Bose Professional’ın Türkiye Distribütörü Olarak Yeni DesignMax Luna Serisini Tanıtıyor
Asimetrik, Bose Professional’ın Türkiye Distribütörü Olarak Yeni DesignMax Luna Serisini Tanıtıyor

Ses Sistemleri

Profesyonel ses dünyasında mimari ve ticari mekânlara odaklanan çözümler söz konusu olduğunda, Bose Professional uzun yıllardır küresel ölçekte referans alınan markalardan biri. Otellerden restoranlara, perakende alanlarından ibadethanelere ve üniversitelere kadar çok çeşitli projede kullanılan Bose Professional sistemleri, özellikle mimariyle uyumlu, tasarımı gözeten ve yüksek performans sunan yapılarıyla öne çıkıyor.

Devamını Oku
28.11.2025
SSL Super 9000; Miras moderniteyle buluşuyor
SSL Super 9000; Miras moderniteyle buluşuyor

Ses Kartı

Solid State Logic, yani SSL, 1969’dan beri profesyonel ses dünyasının en ikonik markalarından biri. İngiltere merkezli şirket; büyük format stüdyo miks masaları, sinyal işleyiciler ve bugün artık kişisel stüdyolara kadar inen yaratıcı araçlar üretiyor. Özellikle 4000 ve 9000 serisi analog konsollar, sayısız hit albümün arkasındaki “imza sound”un önemli bir parçası.

Devamını Oku
21.11.2025
Pink Floyd’un Pompeii’deki Seyircisiz Konseri
Pink Floyd’un Pompeii’deki Seyircisiz Konseri

Genel Kültür

60’ların sonu ve 70’lerin başı, rock müziğin sınırlarını zorladığı, deneysel seslerin yükseldiği bir dönemdi. Bu ortamda İngiliz progresif rock grubu Pink Floyd, yalnızca bir müzik grubu olmaktan öteye geçti; atmosfer, sahne, görüntü ve sesin bir bütün hâline gelebileceğini gösterdi. Grup, Syd Barrett’ın ayrılmasından sonra yeni yönelimler benimsedi; özellikle albümleri Meddle ve sonrasında The Dark Side of the Moon, müzik tarihinin mihenk taşlarından oldu. Pink Floyd’un yaratıcı süreci yalnızca enstrümanların ötesine geçerek, sahne sunumundan görselliğe, kayıt tekniğinden sinemaya kadar uzandı.

Devamını Oku
14.11.2025
10 Kasım: Atatürk’ün Son Yıllarının Gündemi
10 Kasım: Atatürk’ün Son Yıllarının Gündemi

Genel Kültür

Cumhuriyet’in kurucu lideri 1930’ların ikinci yarısında, sağlığı giderek zorlaşsa da ülkenin ritmini belirlemeye devam etti. Bugün 10 Kasım’da, kalıplaşmış cümlelere sığınmadan, 1935-1938 arasında nelerin değiştiğini; neleri bitirdiğini, neleri başlattığını ve hangilerinin ömrü yetmediği için yarım kaldığını hatırlayalım.

Devamını Oku
07.11.2025
29 Ekim: Karar Cumhuriyet
29 Ekim: Karar Cumhuriyet

Genel Kültür

Cumhuriyet Bayramı, 29 Ekim 1923 tarihinde TBMM’nin Türkiye’nin yönetim biçimini cumhuriyet olarak ilan ettiği ve Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk Cumhurbaşkanı seçildiği tarihi işaret eder. Bu karar, “egemenlik kime aittir?” sorusunu tartışmaya yer bırakmadan millete bağladı. 1925’ten beri 29 Ekim resmî bayramdır; her yıl bir takvim yaprağı değil, ortak bir hafıza tazelenir.

Devamını Oku
30.10.2025
Hologram Konserler: Geçmişin Efsanelerini Sahneye Geri Getiren Teknoloji
Hologram Konserler: Geçmişin Efsanelerini Sahneye Geri Getiren Teknoloji

Genel Kültür

Işıklar kısılır, sahnenin üzerinde ince bir sis dolaşır ve bir an sonra yıllardır görmediğimiz bir efsane karşımızdadır. Alkışlar yükselirken herkes aynı soruyu düşünür: “Bu nasıl mümkün?” Hologram konserler, nostaljiyi güncel teknolojiyle bir araya getirerek tam da bu duyguyu hedefliyor: sahiciye çok yakın bir sahne varlığı, üstüne sinema kalitesinde hikâye anlatımı.

Devamını Oku
24.10.2025
Ses Kartı Seçmek İçin 3 Soru: Gecikme mi, Preamplar mı, Giriş-Çıkış mı?
Ses Kartı Seçmek İçin 3 Soru: Gecikme mi, Preamplar mı, Giriş-Çıkış mı?

Ses Kartı

Ses kartı (audio interface), mikrofon/enstrümanlardan gelen analog sinyali dijitale; bilgisayardan çıkan dijital sinyali de analoga çeviren merkez birimdir. Kayıt kalitesini artırır, uygun bağlantıları sağlar ve izleme (monitoring) akışını stabil tutar.  

Devamını Oku
17.10.2025
10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü
10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü

Genel Kültür

Ruh sağlığı, görünmez yaralarımızın sesi; insan olmanın temel bir parçasıdır. Her yıl 10 Ekim’de kutlanan Dünya Ruh Sağlığı Günü, bu görünmez alanı görünür kılmak, farkındalık yaratmak ve sessiz mücadelelere ışık tutmak için düzenlenir. Zihinsel sağlık, fiziksel sağlık kadar hayati bir unsurdur; çünkü duygularımızı, düşüncelerimizi ve davranışlarımızı şekillendirir. Ancak çoğu zaman “görünmediği” için ihmal edilir. Bu özel gün, işte tam da o sessizliği kırmak için var.

Devamını Oku
10.10.2025